6.1 Τι είναι η Μάθηση με Βάση την Εργασία;

6.1 Τι είναι η Μάθηση με Βάση την Εργασία;

Ως καθοδηγητής, είμαστε βέβαιοι ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχετε ήδη κάνει χρήση της μάθησης που βασίζεται στην εργασία στο έργο σας.

Ωστόσο, στο παρόν κεφάλαιο, θα αναλύσουμε μαζί σας ορισμένες βασικές έννοιες σε σχέση με τις ευκαιρίες μάθησης που βασίζονται στην εργασία. Θα εξετάσουμε διάφορες πτυχές της μάθησης με βάση την εργασία για να έχουμε μια ισχυρότερη ιδέα για το τι είναι από θεωρητική άποψη και πώς μπορείτε να βελτιώσετε τη χρήση της προκειμένου να παρακινήσετε τους καθοδηγούμενούς σας να συνεχίσουν την εκπαιδευτική τους πορεία ή να εισέλθουν στην αγορά εργασίας. Στην ενότητα «Χρήσιμοι πόροι» του παρόντος κεφαλαίου θα βρείτε επίσης χρήσιμους συνδέσμους για να εμβαθύνετε στο θέμα, καθώς και πρόσθετες αναγνώσεις και εργαλεία που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στο έργο σας για να εμβαθύνετε τις γνώσεις σας.

Τι εννοούμε λοιπόν με την έκφραση μάθηση με βάση την εργασία;

Η μάθηση με βάση την εργασία (ονομάζεται επίσης WBL) είναι μια εκπαιδευτική στρατηγική που εισάγει τους εκπαιδευόμενους σε ένα περιβάλλον εργασίας (τόσο πραγματικό όσο και μέσω προσομοιώσεων και εργαστηρίων). Ως εκ τούτου, προσφέρει πρακτικές εργασιακές εμπειρίες για την καλύτερη προετοιμασία του εκπαιδευόμενου για τον απαιτητικό κόσμο της εργασίας. Παρέχει στους εκπαιδευόμενους την ευκαιρία να εφαρμόσουν τη θεωρία στην πράξη και να εξερευνήσουν όσα έμαθαν στην τάξη μέσα σε ένα πραγματικό πλαίσιο. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, τους δίνει την ευκαιρία να σκεφτούν τι θέλουν να κάνουν μετά το απολυτήριο/την αποφοίτησή τους ή, γενικά, να αναστοχαστούν για τη μελλοντική επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

 

Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους τύπους WBL είναι οι παρακάτω:

  1. Μαθητεία και πρακτική άσκηση: αποτελούν τους πρώτους τύπους υφιστάμενων WBL. Βοηθούν στην απόκτηση επαγγελματικών προσόντων. Ο εκπαιδευόμενος δαπανά μεγάλο χρονικό διάστημα στο εργασιακό περιβάλλον, παρακολουθώντας μάθηση με βάση την πρακτική για να μάθει την εργασία. Κάθε μαθητεία / πρακτική άσκηση περιλαμβάνει μια σύμβαση κατάρτισης μεταξύ του μαθητευόμενου και του εργοδότη, η οποία δεσμεύει νομικά τους δύο για τη διάρκεια των σπουδών. Η μαθητεία μπορεί να δώσει στα άτομα την ευκαιρία να αποκτήσουν εισόδημα ενώ ολοκληρώνουν τις σπουδές τους. Η νομοθεσία για τη μαθητεία και την πρακτική άσκηση ποικίλλει μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
  2. Δομημένη εργασιακή εμπειρία ή πρακτική άσκηση στα πλαίσια του προγράμματος μαθημάτων: προορίζεται για την επίτευξη μιας συγκεκριμένης, συχνά διαπιστευμένης ικανότητας και μπορεί να είναι υποχρεωτική ή προαιρετική, ανάλογα με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα μαθημάτων.
  3. Εργασιακή εμπειρία ή πρακτική άσκηση εκτός των πλαισίων του προγράμματος μαθημάτων: δίνουν στους νέους την ευκαιρία να καταρτιστούν και να προετοιμαστούν για την αγορά εργασίας παρέχοντας στον καθοδηγούμενο πραγματική εμπειρία σε ένα επάγγελμα. Δεν είναι ενσωματωμένη σε επίσημο πρόγραμμα μαθημάτων ΕΕΚ. Από την πλευρά του εκπαιδευόμενου, οι εργασιακή εμπειρία είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να αναπτύξει τη σταδιοδρομία του, σε αμειβόμενη ή μη αμειβόμενη βάση.

Η βιβλιογραφία αναφέρει επίσης την επιτόπια παρακολούθηση εργασίας, τις εκθέσεις ενημέρωσης για επαγγελματικά θέματα και θέσεις εργασίας, τις περιηγήσεις στον χώρο εργασίας, τις επίσημες συνεντεύξεις με εργοδότες ως εμπειρίες WBL που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ειδικά με εκπαιδευόμενους Λυκείου κατά τις πρώτες τους επαφές με την αγορά εργασίας. Μεταξύ των ευκαιριών WBL για τους NEET μπορούμε επίσης να συμπεριλάβουμε την Εγγύηση για τη Νεολαία της ΕΕ, όπως αναφέρεται στην έκθεση του ΟΟΣΑ «Εργασιακή μάθηση για νέους που διατρέχουν κίνδυνο: Συμμετοχή των εργοδοτών»[1]

Η WBL γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ της θεωρητικής και της πρακτικής μάθησης (ή της μάθησης μέσω της πράξης), βοηθώντας τους καθοδηγούμενους να μάθουν πιο αποτελεσματικά.

Άλλα οφέλη των εμπειριών WBL περιλαμβάνουν τη βελτίωση της ευαισθητοποίησης των καθοδηγούμενων για ευκαιρίες σταδιοδρομίας καθώς και τη δυνατότητα να εξερευνήσουν διάφορα επαγγέλματαž

  • Τη δυνατότητα δημιουργίας σχέσεων με πρότυπα ενηλίκων εκτός των οικογενειών, των φίλων και των δασκάλων για την αύξηση του δικτύου υποστήριξης των καθοδηγούμενων,
  • Την απόκτηση εμπειρίας, ικανοτήτων και δεξιοτήτων στον χώρο εργασίας, ενόψει της προσωπικής και επαγγελματικής εξέλιξης,
  • Τον ορισμό ατομικών στόχων σταδιοδρομίας με βάση τις εμπειρίες στον χώρο εργασίας.

 

Η μάθηση με βάση την εργασία μπορεί να περιλαμβάνει τις ακόλουθες ομάδες-στόχους:

  • Εκπαιδευόμενοι πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που αναλαμβάνουν έργα προσανατολισμένα στην εργασία ή περιηγήσεις σε τοπικές εταιρείες,
  • Εκπαιδευόμενοι επαγγελματικής εκπαίδευσης που διάγουν μια περίοδο εργασιακής εμπειρίας ως μέρος του προγράμματος κατάρτισης τους,
  • Μαθητευόμενοι,
  • Ενήλικες εκπαιδευόμενοι εντός (ή επιθυμούν να εισέλθουν) της αγοράς εργασίας, που συμμετέχουν στη συνεχιζόμενη μάθηση με σκοπό τη βελτίωση των ευκαιριών απασχόλησής τους (η πιθανή ομάδα-στόχος μας!),
  • Νέοι (η ομάδα-στόχος μας!) που επιθυμούν να αποκτήσουν τόσο τεχνικές όσο και διαπροσωπικές δεξιότητες αναλαμβάνοντας μια δραστηριότητα WBL.

Φυσικά, η WBL παρέχει οφέλη και στους εργοδότες, παρόλο που μπορεί να μην είναι πάντα τόσο αισθητά.

Στην περίπτωση των εργοδοτών, στην πραγματικότητα, η WBL μπορεί να δημιουργήσει θετικές σχέσεις με τον εκπαιδευτικό κόσμο βοηθώντας στη δημιουργία καλύτερα προετοιμασμένων δυνητικών υπαλλήλων με κίνητρα. Επιπλέον, οι εργοδότες μαθαίνουν για τις γνώσεις και τις δεξιότητες των σημερινών εκπαιδευόμενων και έρχονται σε επαφή με πιθανούς υποψηφίους για θέσεις εργασίας που μπορεί να είναι διαθέσιμες στην εταιρεία.

Τέλος, ενισχύει τις εποπτικές και ηγετικές δεξιότητες των εργαζομένων χάρη στον ρόλο τους ως εκπαιδευτές εντός της εταιρείας για τους καθοδηγούμενους.

Ως τελευταίο σημείο της σύντομης επισκόπησης μας σχετικά με το τι εννοούμε με τη μάθηση με βάση την εργασία, είναι θεμελιώδες να γνωρίζετε τους διαφορετικούς παράγοντες που μπορεί να περιλαμβάνονται σε μια δραστηριότητα WBL.

Μπορούν να είναι το σχολείο, το κολέγιο, το πανεπιστήμιο, ο πάροχος κατάρτισης ή ο πάροχος εκπαίδευσης ενηλίκων και οι εργαζόμενοι στον πάροχο υπηρεσιών: σε αυτήν την περίπτωση μπορούν να είναι οι δάσκαλοι, οι εκπαιδευτές, οι καθοδηγητές/καθηγητές, οι εκπαιδευτικοί, οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας / οι καθοδηγητές εργασίας και οι βοηθοί δασκάλων. Στην εταιρεία / στις επιχειρήσεις μετακινούνται από τα διευθυντικά στελέχη στο προσωπικό: το προσωπικό ανθρώπινου δυναμικού και το μεμονωμένο προσωπικό που αναλαμβάνει τον ρόλο του ενδοεταιρικού εκπαιδευτή ή συμβούλου.

Εν κατακλείδι, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι σε εθνικό επίπεδο οι πολιτικές WBL είναι πολύ διαφορετικές και καλύπτουν μια ευρεία ποικιλία πρακτικών μάθησης με βάση την εργασία. Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, η WBL έχει μακρά παράδοση, συχνά στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, όπως στην Αυστρία και τη Γερμανία. Υπάρχουν άλλες χώρες όπου η WBL αναγνωρίζεται ως νέα τάση, όπως στην Ιρλανδία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία και την Ολλανδία. Ως καθοδηγητής, είναι χρήσιμο για εσάς να γνωρίζετε τις πολιτικές και τις πρακτικές WBL της χώρας σας καθώς και πώς μπορείτε να τις εφαρμόσετε στην ομάδα-στόχο του Beyond NEET(d)s.

 

Αναστοχαστικές ερωτήσεις για τον αναγνώστη:

  1. Σκεφτείτε την ομάδα των καθοδηγούμενών σας, πώς πιστεύετε ότι μπορούν να ωφεληθούν από μια εμπειρία μάθησης με βάση την εργασία;
  2. Ποιες συνδέσεις έχετε ήδη για να εφαρμόσετε μια δραστηριότητα WBL για τους καθοδηγούμενούς σας;
  3. Ποια πρόσθετα οφέλη, εξαιρουμένων αυτών που αναφέρονται σε αυτό το υποκεφάλαιο, μπορείτε να παρατηρήσετε για τους εργοδότες που συμμετέχουν στη WBL;

 

[1] Ανακτήθηκε από το https://www.oecd.org/education/skills-beyond-school/work-based-learning-for-youth-at-risk.htm στις 3 Νοεμβρίου 2021.