7.3 Μη τυπική και άτυπη μάθηση

Η μάθηση φυσικά πραγματοποιείται και εκτός της τυπικής τάξης και χωρίς στόχο την απόκτηση ορισμένων προσόντων. Όταν η μάθηση είναι οργανωμένη και υπάρχει πρόθεση επέκτασης των γνώσεων ή των δεξιοτήτων, ονομάζεται μη τυπική μάθηση. Ο κύριος στόχος της είναι να ενημερώσει τους εκπαιδευόμενους, όχι να εξελίξει τα επαγγελματικά ή ακαδημαϊκά προσόντα τους, για παράδειγμα, ένα μάθημα για ένα χόμπι ή ένα εσωτερικό πρόγραμμα κατάρτισης μιας εταιρείας.

Αλλά οι περισσότερες από τις κύριες διαδικασίες της μάθησής μας συμβαίνουν χωρίς καν να το προσέξουμε ή να λάβουμε συνειδητή απόφαση για αυτό. Αυτό ονομάζεται άτυπη μάθηση. Μαθαίνουμε στην καθημερινή ζωή, για παράδειγμα, εξασκώντας τις δεξιότητές μας, ίσως μαγειρεύοντας ένα γεύμα, δουλεύοντας με ένα συγκεκριμένο λογισμικό ή παίζοντας ποδόσφαιρο, παρατηρώντας τους άλλους ως πρότυπα, για παράδειγμα πώς προσεγγίζουν μια κατάσταση και τις συνέπειες που βιώνουν, επικοινωνώντας σε κοινωνικά καταστάσεις και διαβάζοντας ένα βιβλίο, παρακολουθώντας τηλεόραση ή παίζοντας ένα παιχνίδι. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία κατάσταση που δεν έχει τη δυνατότητα να μας διδάξει κάτι για τον εαυτό μας, τους άλλους και το πώς λειτουργεί ο κόσμος. Αυτό το είδος άτυπης μάθησης είναι δύσκολο να κατανοηθεί, γιατί μερικές φορές την αντιλαμβανόμαστε και γνωρίζουμε συνειδητά ότι κάτι μάθαμε, αλλά πολλές φορές η μάθηση πραγματοποιείται χωρίς να την αντιληφθούμε, εντελώς ασυνείδητα. Αυτό που είναι εξαιρετικά σημαντικό είναι να γνωρίζετε ότι αυτές οι άτυπες εμπειρίες μάθησης και τα μαθήματα ζωής που αποκτήθηκαν σε τέτοιες καταστάσεις μπορούν να καταστούν πιο ορατά.

Αναστοχαστικές ερωτήσεις για τον αναγνώστη:

1. Σκεφτείτε τη δική σας μαθησιακή εμπειρία – πόσα από αυτά που γνωρίζετε σήμερα τα αποκτήσατε σε τυπικό, μη τυπικό ή άτυπο περιβάλλον;
2. Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι τα προσωπικά χόμπι και τα καθημερινά «μαθήματα ζωής» μπορούν να είναι χρήσιμα σε επαγγελματικό επίπεδο;