2.2 Η Ανάπτυξη του Εγκεφάλου μας
Όπως προαναφέρθηκε, ορισμένοι NEET μπορεί στην πραγματικότητα να είναι άτομα που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες στην πρώιμη ζωή τους (όπως πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο). Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό, για την καλύτερη ένταξή τους στην αγορά εργασίας, να αντιμετωπιστούν αυτές οι αστάθειες και κατά συνέπεια να τους βοηθήσουμε να βρουν εργασία.
Μια τραυματική εμπειρία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ψυχολογικές διαταραχές, όπως η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (American Psychiatric Association [APA], 1994). Η βιβλιογραφία δείχνει ότι, παρόλο που οι άνδρες αναφέρουν μεγαλύτερη έκθεση σε τραυματικές εμπειρίες (Kessler, Sonnega, Bromet, Hughes, & Nelson, 1995), οι γυναίκες αναπτύσσουν PTSD πιο συχνά από τους άνδρες (Christiansen & Hansen, 2015). Δεδομένου ότι η πλειοψηφία των NEET είναι γυναίκες, είναι σημαντικό να εστιάσουμε σε αυτή τη μεταβλητή όταν εξετάζουμε την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.
Λοιπόν, τι επιπτώσεις έχει μια δυνητικά τραυματική εμπειρία στην ανάπτυξη ενός πρώιμου εγκεφάλου;
Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται καθώς το παιδί μεγαλώνει από τη γέννηση έως την εφηβεία με ιεραρχικό τρόπο (βλ. το διάγραμμα):
3. Σκέψη, προγραμματισμός, αναστολή και μάθηση (φλοιώδης εγκέφαλος)
2. Δεσμοί, συναισθήματα και συμπεριφορά (μεταιχμιακός εγκέφαλος)
1. Κινητική και αισθητηριακή είσοδος (στέλεχος εγκεφάλου/μεσεγκέφαλος)
Το πιο πρωτόγονο μέρος, που είναι η περιοχή που αναπτύχθηκε πιο νωρίς (το στέλεχος εγκεφάλου) είναι υπεύθυνο για την προστασία μας. Είναι το μέρος του εγκεφάλου που μας δίνει τη δυνατότητα να αποφύγουμε τον κίνδυνο, να παλέψουμε για τη ζωή μας ή να παραμείνουμε ακινητοποιημένοι. Αυτός ο μηχανισμός ενεργοποιείται εάν το παιδί εκτεθεί σε επικίνδυνα περιβάλλοντα. Σε αυτά τα περιβάλλοντα, το στέλεχος εγκεφάλου θα βρίσκεται συνεχώς σε εγρήγορση, αναζητώντας ασφάλεια αποτρέποντας τον κίνδυνο.
Το πρόβλημα για τα ψυχικά τραυματισμένα παιδιά είναι ότι όταν μεταβαίνουν σε ένα ασφαλές περιβάλλον, ο πρωτόγονος εγκέφαλος δεν διαγράφεται. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί παραμένει συνεχώς σε «κατάσταση επιβίωσης». Και τα συνηθισμένα καθημερινά γεγονότα σηματοδοτούν κίνδυνο για τον εγκέφαλό τους.
Από τη στιγμή που παραμένουν προσκολλημένα σε αυτό, δεν μπορούν να διαμορφώσουν ασφαλείς δεσμούς να διαχειριστούν τα συναισθήματα ή τη συμπεριφορά τους (στον μεταιχμιακό εγκέφαλο) να σκεφτούν, να μάθουν ή να αναστοχαστούν (στον φλοιώδη εγκέφαλο), επειδή «παλεύουν για την επιβίωση» σε έναν κόσμο που πιστεύουν ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνος. Εν ολίγοις, ο εγκέφαλος των παιδιών αναπτύσσεται από τα κάτω προς τα πάνω και οι υψηλότερες περιοχές του εγκεφάλου δεν λειτουργούν σωστά εάν οι κατώτερες περιοχές του εγκεφάλου είναι προσκολλημένες. Αυτό μπορεί ακόμη και να βλάψει την ακαδημαϊκή μάθηση, κάτι που συμβαίνει στον φλοιώδη εγκέφαλο (Beacon House, 2017).
Μελέτες δείχνουν ότι, εάν αυτό δεν αντιμετωπιστεί, ένα ψυχικά τραυματισμένο άτομο είναι πιο πιθανό να εμπλακεί σε βίαιη συμπεριφορά ως λύση για τις μελλοντικές του συγκρούσεις (Pomeroy, 1995). Μια μεταγενέστερη μελέτη υπογράμμισε αυτή τη σχέση, υποστηρίζοντας ότι το να είναι κάποιος θύμα ενός βίαιου εγκλήματος αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους τραυματικούς παράγοντες πρόβλεψης της βίας (Neller, Denney, Pietz, & Thomlinson, 2005). Η εμπλοκή σε αυτές τις αντικοινωνικές συμπεριφορές μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο για την ομαλή κοινωνική ένταξη, ιδιαίτερα στην αγορά εργασίας. Μια πιο πρόσφατη μελέτη ερεύνησε το PTSD από το οποίο υπέφεραν οι βετεράνοι του πολέμου στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Η μελέτη έδειξε ότι σχεδόν οι μισοί από όλους τους βετεράνους είχαν κάποιο επίπεδο βλάβης στη λειτουργία της προσωπικής τους σχέσης και περίπου το ένα τέταρτο ανέφερε βλάβες στην επαγγελματική τους λειτουργία. Αυτό υποδηλώνει ότι το PTSD μπορεί να επηρεάσει διάφορες πτυχές της ζωής σας που δεν σχετίζονται με την τραυματική εμπειρία (Vogt et al., 2017).
Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν τις επιπτώσεις του ψυχικού τραύματος στην καθημερινή ρουτίνα, στην προσωπική ζωή και στα ακαδημαϊκά επιτεύγματα. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να αποσαφηνίσουμε το ψυχικό τραύμα όταν εξετάζουμε την ένταξη των νέων NEET στο εργατικό δυναμικό, καθώς αυτό μπορεί να αποτελέσει μεγάλο εμπόδιο για την εργασιακή τους επιτυχία.
Αναστοχαστικές ερωτήσεις για τον αναγνώστη:
- Έχετε συναντήσει ποτέ ένα άτομο ΝΕΕΤ που έχει δυνητικά υποστεί μια τραυματική εμπειρία;
- Γνωρίζατε για τις επιπτώσεις μιας τραυματικής εμπειρίας στη ζωή ενός ατόμου;
- Γιατί τα άτομα που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες χρειάζονται βοήθεια;